Restauratie roodgebakken klei Ganesha

Heel soms heeft een kind ooit op school een roodgebakken klei werkje gemaakt voor Moederdag en door een tragisch ongeval met kind en later het roodgebakkenklei werkstukje komt het in mijn atelier. Ook komt er veel roodgebakken klei voor in de archeologische wereld en veel roodgebakkenklei objecten uit de 16 de eeuw, al dan niet geglazuurd.


Het grote verschil met reducerend gebakken aardewerk is de toevoer van zuurstof tijdens het bakken. De toegevoerde zuurstof oxideert dan met het ijzer dat aanwezig is in de klei en de klei kleurt hierdoor rood. Het roodbakkend aardewerk varieert van lichtbruin, beige, fel rood tot oranje. Het zand verschraald, op een sneldraaiend pottenbakkerswiel gevormd en heeft een hard, zandig baksel De enige verschillen zijn het bakproces en de aanwezigheid van loodglazuur bij het roodbakkend aardewerk. Het rood aardewerk wordt vervaardigd uit dezelfde klei als het grijs en wordt gebakken bij een temperatuur van zo‟n 900°C.

Hier wordt er vaak een loodglazuurlaag aangebracht, zodat het aardewerk voor huishoudelijke doeleinden geschikt wordt.  Wanneer er koperoxide toegevoegd wordt, krijgt het aardewerk een groene tint, bij mangaanoxide een paarse tot zwarte tint. Deze glazuurlaag wordt niet steeds over het gehele oppervlak aangebracht, vaak worden specifieke delen, zoals de binnenzijde van potten geglazuurd
.
Bij de dompeltechniek wordt de pot ondergedompeld in de engobe. Deze laatste techniek werd pas na de 15e eeuw toegepast.In de beginfases van het glazuren, werd deze voorzichtig en spaarzaam op het aardewerk aangebracht.

Gedurende de 15e eeuw zien we hierin een verschuiving, waarbij men steeds grotere oppervlakken gaat glazuren. Toen waren de meeste potten, waarvoor het nodig was, volledig inwendig geglazuurd.

Aan het einde van de 16e eeuw zijn alle vormen die vuil kunnen worden volledig geglazuurd, wat het reinigen vergemakkelijkte. De nieuwe prioriteit was het waterdicht maken van de vormen.In het bovenstaande wordt duidelijk dat het aanbrengen van een loodglazuur vooral om praktische redenen gedaan werd. Dit glazuur kon ook gebruikt werden bij de decoratie van aardewerk.

Deze Ganesha in mijn atelier is in het Pantheon van het Hindoeïsme de deva met het olifantenhoofd in roodgebakkenklei uitgevoerd. Hij is de god van de kennis en wijsheid, neemt hindernissen weg en is de beschermheilige van reizigers. Het stond buiten in weer en wind en is door een ongeval uit elkaar gevallen op de grond. Roodgebakkenklei is vrij poreus en brokkelt lelijk af en de scherven zijn bij restauratie lastig in elkaar te zetten. Ook moest ik rekening houden met het feit dat dit object van roodgebakkenklei weer, na de restauratie naar buiten gaat.

Met de klant heb ik besproken dat het roodgebakkenklei het liefst wel onder een afdak wordt geplaatst straks om de restauratie te behouden. Alle delen van het roodgebakkenklei eerst met een stoffertje afgestoft, gelijmd in kleur en aangevuld waar nodig. Er was behoorlijk wat vergruisd omdat het van roodgebakkenklei vervaardigd is. Bij deze restauratie heb ik zelfs wat teentjes en een stukje slurf bij mogen maken van een twee componenten epoxy in de kleur van roodgebakkenklei. Daarna wat met wax af gedept voor de juiste patina en ter bescherming als de Ganesha weer naar buiten mag.  

Heeft u ook een restauratie object van roodgebakkenklei of ander keramisch materiaal, neem dan contact op met het restauratie atelier bij schade.